کودکان و معضل تماشای تلویزیون

متأسفانه ما فرزندان‌مان را با تلویزیون تربیت می‌کنیم. وقتی می‌خواهیم آنان را ساکت کنیم، برای آنان تلویزیون روشن می‌کنیم. خودمان هم عادت کرده‌ایم به آن‌چه پخش می‌شود، نگاه کنیم.
معمولاً‌ کودکان از دو سالگی تماشای فیلم‌های کارتونی را شروع و تقریباً در شش سالگی به تماشای تلویزیون عادت می‌کنند. انگیزه آنان از نشستن در پای تلویزیون علاوه بر سرگرمی، غالباً برای فهمیدن دنیای اطراف است.
در دنیای امروز نمی‌توان کودکان را به طور کلی از تماشای تلویزیون منع کرد. اما باید برای استفاده بهینه از این وسیله این نکات را مد نظر قرار داد:
1. به کودک اجازه داده شود برنامه‌های مربوط به خودش را تماشا کند. یعنی علاوه بر کنترل زمان تماشای تلویزیون، به نوع برنامه‌های تلویزیونی هم حساسیت نشان دهیم.
2. در مواردی والدین همراه کودک به تماشا بنشینند و در جاهای مختلف فیلم، بدون ایجاد حساسیت، فیلم را نقد کنند. این کار به کودک می‌فهماند که فیلم‌ها هم خالی از نقص نیست و قهرمانان خیالی صلاحیت الگو بودن را ندارند. چرا که قدرت‌نمایی‌های ستاره‌ها و قهرمانان خیالی فیلم‌ها به کودکان این‌طور تلقین می‌کند که هر کس قدرت بیشتری دارد، حق با اوست و او فقط به هدف می‌رسد و با زور است که می‌توان هر چیزی و هر خواسته‌ای را به دست آورد.
3. تماشای بیش از حد تلویزیون، برخی کودکان را دچار «مشکلات دقتی» می‌کند؛ یعنی جدای از رفتارهای خشونت‌آمیز یا  تحریک‌کننده، صداهای بلند ناگهانی و درخشش رنگ و غیره، مانع می‌شود تا کودک از مغز خود به طور مستقل استفاده کند.
4. سیستم کنترل اجرایی مغز یا قشر جلویی مغز، مسئول برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و توالی رفتار جهت خودکنترلی، قضاوت و توجه اخلاقی می‌باشد. این مراکز در دوران کودکی و نوجوانی رشد می‌کنند، اما برخی تحقیقات حکایت از این دارد که برنامه‌های تلویزیونی یا بازی‌های ویدئویی بی‌روح و خسته‌کننده، ممکن است این بخش خاص از مغز را تنبل کرده و رشد آن را کند نماید.
5. تلویزیون باید برای تماشای برنامه‌های از قبل انتخاب شده، روشن شود نه به عنوان یک وضعیت دائمی.
6. تلویزیون را نباید در اتاق کودک قرار داد؛ زیرا او را به تماشای برنامه‌های تلویزیون با نظارت کمتر، متمایل می‌کند. توصیه می‌شود تلویزیون در یک اتاق خانوادگی که والدین بتوانند مرتباً آن را روشن یا خاموش کنند، قرار داده شود.
7. متخصصین گوارش کودکان معتقدند: نشستن ساعات طولانی پای تلویزیون و کامپیوتر مشکل چاقی در کودکان را تشدید می‌کند.
8. مشاهده تلویزیون باعث می‌شود، کودکان اوقات بازی خود را از دست بدهند و همین بازی نکردن، عوارض سنگینی را برای آن‌ها به ارمغان می‌آورد که از جمله می‌توان به افسردگی، ایجاد اختلال در نحوه برقراری ارتباط با دیگران و لذت نبردن از زندگی اشاره کرد. اگر ما تلویزیون را به نفع بازی خاموش کنیم، به کودک‌مان کمک زیادی کرده‌ایم. چرا که بازی کودک باعث رشد مهارت‌های شناختی، رشد احساسات و حرکات فیزیکی و بدنی می‌شود.